بیماری‌های مغزی،پیش از تولد جنین قابل پیشگیری هستند

در مطالعات جدید آزمایشگاهی بر روی موش‌ها، ارتباط مستقیمی بین کمبود اکسیژن درون رحم در هنگام جنینی و اختلال در عملکرد حافظه در سنین بزرگسالی کشف شده است که می‌توان با استفاده از مکمل‌های آنتی‌اکسیدان در طول بارداری از آن پیشگیری کرد.

به گزارش مجله خبری نگار، به نقل از مدیکال‌اکسپرس، کمبود اکسیژن درون رحم که به نام "هیپوکسی جنینی مزمن" شناخته می‌شود یکی از رایج‌ترین مشکلات در هنگام بارداری است. جنین در این حالت رشد مناسب نخواهد داشت و این موضوع را می‌توان در سونوگرافی‌های مداوم تشخیص داد. عوامل مختلفی در بروز این مشکل نقش دارند از جمله فشار خون ناشی از بارداری (پره اکلامیسی)، عفونت جفت، دیابت بارداری و یا چاقی مادر.

مطالعات جدید نشان می‌دهد که هیپوکسی جنینی می‌تواند باعث کاهش تراکم رگ‌های خونی و همچنین کاهش سلول‌های عصبی و اتصالات آن‌ها در بخش‌هایی از مغز جنین شود. هنگامی که جنین به سنین بزرگسالی می‌رسد توانایی آن در حفظ خاطرات طولانی مدت کاهش می‌یابد و همچنین شواهدی از تسریع روند پیری مغز در این افراد وجود دارد.

پروفسور دینو جیوسانی(Dino Giussani) از دپارتمان فیزیولوژی، رشد وعلوم اعصاب دانشگاه کمبریج که این تحقیقات را رهبری کرده است گفت: بسیار هیجان‌انگیز است که بتوانیم تنها با درمان‌های ساده در دوران بارداری سلامت مغز جنین را حفظ کنیم.

محققان به موش‌های دارای هیپوکسی جنینی ویتامین سی به عنوان یک آنتی‌اکسیدان دادند و دریافتند که باعث سلامت مغز نوزادان موش می‌شود.

محققان از ویتامین سی استفاده کردند زیرا این ویتامین برای مدت طولانی مورد مصرف بوده و شناخته شده است و آنتی‌اکسیدان نیز هست. با این حال تنها دوز بالای این دارو موثر بود که می‌تواند باعث ایجاد عوارض جانبی در انسان‌ها شود. اکنون تحقیقات بیشتر برای یافتن جایگزینی مناسب برای درمان هیپوکسی جنینی در جریان است.

برای انجام این تحقیق، گروهی از موش‌های باردار در محیطی با اکسیژن ۱۳ درصد قرار داده شدند تا دچار هیپوکسی جنینی شوند. باقی موش‌ها نیز در محیطی معمولی با اکسیژن ۲۱ درصد قرار گرفتند. به نیمی از موش‌های هر دو گروه ویتامین سی داده شد. پس از تولد نوزادان محققان منتظر ماندند تا آن‌ها به چهار ماهگی برسند که سنی معادل بزرگسالی در انسان‌هاست. سپس آزمایش‌های گوناگونی برای بررسی حرکت، اضطراب، یادگیری فضایی و حافظه بر روی آن‌ها انجام دادند.

در نتایج تحقیقات مشخص شد که موش‌هایی متولد شده از مادران دارای هیپوکسی جنینی در انجام فعالیت‌های مربوط به حافظه کندتر عمل می‌کنند و حافظه‌ی خوبی در یاداوری چیزهای مختلف ندارند. موش‌هایی که از مادران دارای هیپوکسی که ویتامین سی مصرف کرده بودند متولد شدند عملکردی مشابه موش‌های طبیعی سالم داشتند.

با بررسی مغز موش‌ها محققان دریافتند که بخش هیپوکامپ مغز که مسئول تشکیل خاطرات است در موش‌های تحت تاثیر هیپوکسی جنینی کمتر رشد کرده است.

در تحقیقات دقیق‌تر محققان دریافتند که هیپوکسی جنینی باعث افزایش تولید گونه‌هایی از اکسیژن فعال به نام "رادیکال آزاد" در جفت می‌شود. در شرایط بارداری سالم، بدن سطح این رادیکال‌های آزاد را به وسیله‌ی آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان داخلی تنظم می‌کند اما افزایش این رادیکال‌های آزاد این روند طبیعی را مختل می‌کند و باعث آسیب به جفت می‌شود که به آن "استرس اکسیداتیو" گفته می‌شود. این موضوع باعث کاهش جریان خون و اکسیژن‌رسانی به جنین در حال رشد می‌شود.

در این تحقیقات "جفت" در گروهی که ویتامین سی دریافت نکرده بودند عارضه‌ی "استرس اکسیداتیو" را نشان داد در حالی که "جفت" گروه دیگر سالم بود.

بنابراین نتایج حاکی از آن است که کاهش اکسیژن در رحم باعث ایجاد "استرس اکسیداتیو" در "جفت" شده و بر روی رشد مغز جنین اثر می‌گذارد. در نهایت جنین در سنین بزرگسالی مشکلات حافظه خواهد داشت.

ارتباط بین ژن‌ها و سبک زندگی ما نقش مهمی در ایجاد بیماری در بزرگسالی خواهد داشت. همچنین شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد محیطی که در دوره‌های حساس رشد جنینی تجربه می‌کنیم تاثیر مستقیمی بر سلامت ما در طولانی مدت دارد.

مشکلاتی که در دوران جنینی درون رحم برای مغز رخ می‌دهد می‌تواند منجر به اختلالاتی چون بیش‌فعالی تا آلزایمر در سنین بالاتر زندگی شود.

امروزه در علم پزشکی باید به جای تمرکز بر روی درمان بیماری به پیشگیری از آن بپردازیم این تحقیقات نشان می‌دهد که ما می‌توانیم حتی پیش از تولد از بروز برخی بیماری‌های مغزی جلوگیری کنیم.

منبع: ایسنا